Protiv zagađenja u zatvorenim prostorima
Zagađenje, koje je već postalo noćna mora naše planete, vidimo u teškim sivim oblacima smoga, planinama otpada, u invaziji bezbrojnih električnih aparata kojima smo okruženi...
Strah i noćna mora naše planete, strah je i svih onih koji imaju savjest i znaju koliku joj štetu nanosimo, a ovdje smo samo nakratko i moramo je ostaviti u nasljeđe našim potomcima jer smo je dobili od predaka…
Nažalost, kad se zatvorimo unutar zidova našeg doma ili kancelarije, vrtića ili škole, ne možemo reći da je velika spoljna opasnost – zagađenje vazduha – ostalo vani. Postoji nešto slično i unutar zidova i to nazivamo: unutrašnje zagađenje prostora.
Unutrašnje zagađenje prouzrokovano je kombinacijom raznih činilaca: štetnih materija u industriji namještaja - boja, ljepila i premaza; plina i ugljendioksida koji se emituju iz peći i kotlova; deterdženata za čišćenje, ali i sredstava za ličnu higijenu; čitava serija otrova koji se nazivaju: VOC
Organski plinovi - isparljivi organski spojevi – Volatile Organic Compounds ili VOC
Isparljivi organski spojevi (VOC) se emituju kao plinovi iz određenih čvrstih predmeta ili tečnosti. VOC uključuje niz hemikalija, od kojih neki mogu imati kratkoročne i dugoročne nepovoljne zdravstvene efekte. Koncentracija VOC je značajno veća u zatvorenom prostoru (do deset puta) nego na otvorenom. Postoji široki raspon proizvoda koji emituju VOC, računato u hiljadama. Na primjer: boje i lakovi, razređivači, sredstva za čišćenje, pesticidi, građevinski materijal i namještaj, kancelarijske opreme, kao što su foto-kopir mašine i štampači, tekući korektori i kopirni papir bez ugljenika, grafički i obrtni materijali, uključujući ljepila i adezive, trajne markere i fotografske potrepštine.
Organske hemikalije se često koriste kao sastojci kućnih proizvoda. Boje, lakovi, vosak sadrže organske aditive, kao i mnogi proizvodi za čišćenje, dezinfekciju, odmašćivanje, kozmetički i hobi proizvodi. Goriva se sastoje od organskih hemikalija. Svi ti proizvodi mogu puštati organske spojeve prilikom korišćenja, a do nekog stepena i kad se ne koriste.
Studije američke agencije za zaštitu sredine (U. S. Environmental protection agency – EPA) «Metodologija ukupne procjene izloženosti» (Total Exposure Assessment Methodology – TEAM) su otkrile da su nivoi nekoliko uobičajenih organskih zagađivača dva do pet puta veći unutar domova, nego na otvorenom, bez obzira na to da li su kuće smještene u ruralnim ili visoko industrijskim područjima. Dodatne TEAM studije pokazuju da, dok se ljudi koriste proizvodima koji sadrže organske hemikalije, oni mogu izložiti sebe i druge vrlo visokim nivoima zagađenja, a povišena koncentracija može ostati u vazduhu dugo nakon što je aktivnost završena.
Svemu ovome treba dodati druge zagađivače koji dolaze od ljudi (virusi, bakterije ...), životinja, tu spada i dim cigareta, pretrpanost prostora (ovo je posebno značajno za kancelarije), slabo provjetravanje...
Sve u svemu, vazduh koji udišemo unutar zidova doma ili kancelarije nije dakle zdrav, često puta je opasniji po zdravlje nego onaj vani..
Šta učiniti?
Moramo se braniti, ali prije svega moramo biti svjesni svojih radnji i njihovih posljedica. Moramo znati šta kupujemo i konzumiramo, koji su materijali bolji za našu okolinu, koji nisu opasni, u nekoliko riječi moramo razvijati novu vrstu kulture - eko-kompatibilnu kulturu.
Neprestano se vraćamo u kuću ili kancelariju, za mnoge pravi drugi dom, i pitamo se kako ih pretvoriti u sklonište? Jednom jednostavnom metodom, potpuno «zelenom» - okružimo se biljkama! Dokazano - prisutnost određenih biljaka smanjuje unutrašnje zagađenje.
Na koji način biljke to uspijevaju? Jednostavno, živeći i dišući u našim zatvorenim prostorima. Uobičajeno za vrijeme fotosinteze otvaraju se pore na površini listova, upijaju ugljen dioksid i ugljen monoksid i vraćaju kiseonik. Neke vrste imaju i posebne enzime i bakterije, zvane metilotrofi, koji su u mogućnosti da anuliraju plinove. Jednom riječju, neke kućne biljke mogu metabolizovati štetne materije koje doprinose unutrašnjem zagađenju. Stoga se često nazivaju biljkama koje »jedu» otrove.
Idealno bi bilo rasporediti srednje veliku biljku svakih devet kvadratnih metara. Pažnja, biljke ne smiju ući u spavaću sobu, jer za fotosintezu im treba svjetlost, a kada su u mraku apsorbuju kiseonik koji može postati nedostajati ljudima koji borave u tom prostoru.
Konačno, jedna od posljednjih preporuka: brinite se o tim zelenim prijateljima, sjetite se da svaka biljka ima svoje potrebe za toplinom, vodom, hranom ... i da je njihova dobrobit usko povezan sa našom brigom i pažnjom.
Otkrivamo koje su to biljke koje su neprijatelji unutrašnjeg nečistog i zagađenog prostora – koje čiste naš vazduh.
Slika 1.fikus
Slika 2_fikus
Smanjuje koncentracije plina, ugljenmonoksid, ugljendioksid - koji su proizvedeni od sagorijevanja * (kuvanja, peći koje nemaju ventilaciju, dim cigareta, aparati s otvorenim plamenom, garaže u sklopu kuće).
Takođe smanjuje koncentraciju trielina koji se nalazi u ljepilima, bojama i lakovima.
* Ove materije su poznate pod imenom SVOC (polu-organski spojevi)
Slika 3.paprat
Slika 4_paprat
Smanjuje koncentraciju formaldehida kojeg ima u namještaju, ljepilima, bojama, plastičnim vrećicama, plinskim šporetima, deterdžentima, sprejevima, tkaninama i zavjesama.
Slika 5.dracena
Slika 6.dracena
Smanjuje koncentracije: formaldehida, isparljivih organskih spojeva (VOC), materija koje isparavaju iz građevinskih materijala (presvlake, plastične obloge – npr. melaminska folija na iverici - iveral), proizvoda koji se koriste kod čišćenja – deterđenti, lakovi, razređivači, sprejevi, dezodoransi ...
Slika 7.gerber
Slika8_gerber
Piše: Izabela Galović-Ninić, dipl.ing.arh
( Kompletan članak pročitajte u štampanom izdanju časopisa RENOME BR:4)
www.InterijerNET.hr
